Tip 1 diyabet; pankreasta bulunan ve insülin üreten beta hücrelerinin otoimmün bir süreç sonunda zedelenmesi ile meydana gelmektedir.
Hastalar, mutlak veya göreceli bir insülin yetersizliği olduğundan ömür boyu insülin hormonunu dışardan (enjeksiyon yoluyla) almak zorundandırlar. Bu nedenle Tip 1 diyabet, İnsüline Bağımlı Diyabet (Insulin Dependent Diabetes Mellitus=IDDM)olarak da isimlendirilmektedir.
Görülme sıklığı;
- TİP 1 DM her yaştaki tüm diyabet vakalarının yaklaşık %25’ ini oluşturmaktadır.
- Çocukluk çağı kronik hastalıkları içerisinde 14,8/100.000 ile en yüksek insidansı göstermektedir.
- Türkiye’de DM prevelansı %3,84, IDDM prevelansı %1,8 olarak bildirilmiştir.
Tedavisinde:
- Diyabet tedavisinin amacı; diyabetin denetimi, belirtilerin ortadan kaldırılması, hafifletilmesi, komplikasyonların önlenmesi veya geciktirilmesidir.
- Diyabet tedavisinde en önemli görev hastaya düşmektedir. Çünkü yemek yeme alışkanlıklarında değişiklik yapmasının, günlük yiyecek değişimlerini öğrenmesinin, hastalığın belirtilerini ve bunlara bağlı olarak acil önemler almasını gerektirir.
- Beslenme programları yaşları, büyüme ve gelişme durumları, aktiviteleri , sosyoekonomik ve eğitim durumları , metabolik kontrolün derecesi, komplikasyonların varlığı, kullanılan ilaçlar ve psikolojik durumları göz önüne alınarak planlanmalıdır.
Diyabet Tedavisinin Temel İlkeleri:
- Diyabet eğitimi
- Diyabet tedavisi (beslenme ve insülin)
- Fiziksel aktivite ve egzersiz
- Hastanın psikolojik durumunun iyileştirilmesi
Beslenme programının amaçları :
- Optimal büyüme ve gelişmeyi sağlamak
- İdeal vücut ağırlığına ulaşmak ve korumak
- Kan şeker düzeyini dengede tutmak
- Komplikasyonları önlemek veya geciktirmek
- Diyabet diyetinde öğünler azar azar, sık sık olmak üzere günde 6 kez olmalıdır.
- Kristalize insülin alan çocuklar 4 ana öğün, NPH+KI alan çocuklarda 3 ana + 3 ara öğün beslenmelidir.
- Her ana öğün enerjinin yaklaşık %25 ini içermeli, ara öğünlerde ise toplam enerjinin %25’i üç eşit öğüne (kuşluk, ikindi, gece) bölünerek verilmelidir.
- İnsülin enjeksiyonundan yarım saat sonra ilk ana öğün verilmeli, ana öğünler arasında 6 saat, ara öğünler arasında 2,5-3 saat zaman aralığı olmalıdır.
- Ara öğünler hastanın kan şeker düzeyinde ani değişiklik olmaması açısından çok önemlidir.
- Ara öğünler protein ve komleks CHO içermelidir. Örneğin meyve ani şeker yükselmesi yapabileceğinden yanında protein kaynağı olmadan verilmemelidir
Diyabette beslenme konusunun detayları için lütfen kliniğimiz ile iletişime geçiniz.
Tip 1 Diyabet Nedir?